Als docent weten we het allemaal: een kind, een student leert het gemakkelijkst wanneer het zich veilig en ontspannen voelt. Wanneer het zich competent voelt.

Een belangrijke rol in het faciliteren van veiligheid en ontspanning is weggelegd voor de docent. We complimenteren en stimuleren, we letten op de kinderen die buiten de boot dreigen te vallen, we betrekken de kinderen die zich terugtrekken er weer bij, we geven ze vertrouwen waardoor hun zelfvertrouwen groeit.

We bieden ze leuke oefeningen aan, spelen spelletjes, geven lessen sociale vaardigheid, burgerschapszin en maatschappijleer. Maar bovenal: wij zijn hun spiegel. Onze leerlingen en studenten kijken en luisteren de hele dag naar ons, uuuuren lang…

En wat zien ze? Veel! Om de betekenis en reikwijdte hiervan te doorzien, moet je je een paar dingen realiseren:

• Een krachtige manier om te leren voor kinderen en jongvolwassenen is simpelweg nadoen, kopieren.
• Een emotionele band (vaak bepaald door een meer of mindere mate van afhankelijkheid) vergroot het effect van dat kopieren.
• Bekrachtiging werkt! Niet alleen in de vorm van erkenning en complimenten, ook in de vorm van situationele beloning.
• Wat werkt in het positieve, werkt zeker ook in het negatieve.
• Herhaalde ervaring legt vast, consolideert, vormt patronen. Patronen waar we ons vaak niet bewust van zijn, zodat we uiteindelijk zeggen “ ja, zo ben ik nou eenmaal”.

Als we dit serieus nemen, dan is het niet zo moeilijk de overstap te maken van kinderen en jongvolwassenen naar ons, volwassenen. Alles wat hierboven staat heeft immers ook voor ons gegolden, sterker nog, alles wat hier boven staat geldt ook voor ons.

In essentie betekent het dat wij volgens patronen leven, ingesleten (hersen)paadjes inslaan, op zoek zijn naar erkenning en bevestiging van die patronen zonder dat we ons daar bewust van zijn. En zonder dat we ons daar bewust van zijn bepalen deze patronen ons doen en laten, ons voelen, denken en  reageren.

En zonder dat we ons daar bewust van zijn, leven we deze patronen, onze gevoeligheeden, onze overtuigingen, ons do’s en don’ts voor aan onze leerlingen en studenten. Zij kijken en luisteren immers dag na dag, jaar na jaar naar ons. Onze persoonlijke identiteit heeft onze professionele identiteit gevormd.

Wil je je als professional ontwikkelen – wat onze dynamische maatschappij toch echt van ons vraagt – is het dus essentieel om naar je eigen persoonlijkheid te kijken en jezelf vragen te stellen als: wat leef ik mijn kinderen / studenten voor? Welke spiegel bied ik hen aan? Wil ik hen helpen zelfvertrouwen te ontwikkelen, hoe staat het dan met mijn eigen zelfvertrouwen? Wil ik hen een gevoel van competentie laten ontwikkelen, hoe zit het dan met mijn eigen gevoel van competentie? Wil ik hen iets leren, hoe zit het met mijn eigen leren?

En zo worden onze leerlingen en studenten onze spiegel. Durf jij daarin te kijken?